İlkin Türklük, Türk dünyası kavramları üzerinde bir açıklık yapmak gereklidir. Çin hudutlarından Adriyatik'e kadar çeşitli halklar tarihte ve bugün kendi boy ve hanedan adları yanında Türk kimliği bilincini taşımışlardır. Osmanlılar bile kavim olarak kendilerini Türk biliyorlardı. Bunun kesin bir dlilini. Fatih döneminde bir Osmanlı tarihçisi Aşık Paşazade'de açıkça görüyoruz. O, Rumeli'deki fetih başarılarını anlatırken bir ara coşarak "Türk arkalandı" demektedir. Türk adı onun eserinde sık sık geçer; Türkmenlik, Osmanlı ailesinin menşei olarak zikredilir. Fatih devrinden başlayarak Doğu Anadolu'da kurulan Türkmen devletleri, Osmanlı'nın Anadolu egemenliği için büyük bir tehlike oluturunca Osmanlılar Türk ve Türkmen adlarını kullanmaktan kaçındılar. Hatta kendi bölgelerindeki Türkmenler için bürokratik bir tabir buldular ve onlar için Yörük adını kullandılar. Doğu Anadolu daha 11. yüzyılda bir Türkmen memleketi olarak biliniyordu.
1270'lerde buradan geçen Marco Polo bu bölge için Turcomania tabirini kullanmıştır. Bu Türkmenler, gerek Doğu Anadolu'da gerekse Osmanlı ülkesinin başka taraflarında Orta Asya din geleneklerini devam ettirerek heteredox tarikatlara tabi oldular. Daha sonra Şah İsmail bunların siyasi ve dini lideri olunca da Osmanlı Devleti Türkmenlere karşı şiddetli bir temizleme ve sindirme politikası gütmeye başladı. Bu olgu sonucu olarak, Etrak ve Türkmen adları Osmanlı bürolarında aşağalayıcı anlamlar kazandı. Bununla beraber, 16. yüzyılda bile bu bürokratlardan bazıları Türki-i Basit adı altında basit Türkçeyle şiirler yazma merakını gösterdiler. 17. yüzyıl ortalarında Evliya Çelebi Osmanlıların menşe itibariyle Türk ve Moğollarla akraba olduğunu vurgulamaktaydı. Ebu'l-Gazi Bahadır Han'ın Şecere-i Terakime adlı eseri ve daha önce Delhi Sultanlığında Ziyaüddin Barani ve 11. yüzyıl'da Divanü Lügat-it Türk ve Kutadgu Bilig yazarları Türklük bilincini açık bir şekilde ifade etmekteydiler. Kayda değer bir başka olay Macarlar Türk asıllı kabilelerle birlikte Panonya ovasını işgal ettikleri zaman Bizans kaynakları bu bölgeye Turquia adını vermişlerdir.
Bu genel Türk kimliği ve bilinci nereden gelmektedir? Biz neden Türküz ve memleketimize neden Türkiye diyoruz? Orta Asya'da, Doğu Avrupa'da birçok halklar bugün neden kendilerini Türk bilmektedirler. Bunun cevabını şu olguya bağlamaktayız. Kendisini Türk olarak ilan eden ilk halk, Kök-Türklerdir ve bunu İsa'dan sonra 732 ve 735 yılında Orhon ırmağı kıyısında diktikleri anıtlarda açıkça ifade etmişlerdir. Bozkırlarda kurulan İmparatorluklar kuruluş devrinde kaganın ilan ettiği bir törü (töre) veya yasa ile kurulmuş sayılırdı. Egemen hanedan, çadır altında yaşayan bütün orukları bu konfedarasyon içinde bu töre veya yasa altında birleşmiş sayardı. Orhon kitabelerinde birleşme ve devlet kurma süreci "törüyü düzme" ifadesiyle belirtilmektedir. Kök-Türk İmparatorluğu Kırım'dan Çin'e kadar bütün Avrasya'yı hudutları içinde birleştirmiş ve İran'a karşı Bizans İmparatorluğu ile ittifak yapmış büyük bir siyasi güç temsil etmekteydi.
Onun sınırları içindeki kavimler, özellikle Türkçe konuşan ve Türkçeyi kabul eden halklar, bu siyasi birliğe dahil oldukları içindir ki, Türk kimliği kazandılar. Siyasi birliğin devletin kimlik yaratmak ve kimlik vermek gerekir. Dil ve etnik ayrılıklar üzerinde siyasi birlik temel bir kimlik vermektedir. Bunun Avrupa tarihinde, örneğin Fransız milletinin ortaya çıkışında açıkça görmekteyiz. 15. yüzyıldan başlayarak Avrupa'da milli devletler ve milli kimlikler hep böyle söyasi birlik sonucu ortaya çıkmıştır. Bugün bir milli devlet niteliğinde olan Türkiye devleti de aslında sekiz yüz yıllık bir siyasi birliğin sonucudur. Çeşitli dil ve etnik azınlıklar üzerinde ortak Türk kimliği ve bilinci bu uzun tarihi ortak hayattan gelmektedir.Kök-Türklerden sonra Avrasya'ya hakim büyük bir kaganlık Cengiz Han ile gerçekleşmiştir.