Cevap: Kıbrıs’ta Göç Hareketleri ve 1974 Sonrasında Yaşananlar
Sonuç
Gerek Kıbrıslı Rum yetkililerin, gerekse Yunanlı yetkililerin açıklamaları ve AB’nin son dönemde takındığı tavırdan da anlaşıldığı üzere yürütülmekte olan politika KKTC’nin tanınması, izolasyonların kaldırılması, ambargoların hafifletilmesi veya ticaretin canlandırılması faaliyetleri değil, egemenlik hakları elinden alınmış, devlet olmaktan çıkarılmış ve çaresiz bırakılmış Kıbrıslı Türkleri ekonomik olarak teslim almaktan başka bir şey değildir. Bu bağlamda adanın kuzeyinde 15 Kasım 1983 tarihinde kurulduğu ilan edilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin devamlılığının sürekli olması ve istikrarın yakalanabilmesi amacıyla öncelikle kamuoyuna Kıbrıslı Türk ve Türkiyeli Türk gibi bir ayırımın yapılmadığının ve bunun suni tahrikler ve propaganda sonucunda ortaya çıktığının gösterilmesi gerekmektedir. Bugün adada özellikle Temmuz 1974 döneminde harekâta katılan ve hayatının geri kalan kısmını KKTC’de yaşayan hatırı sayılır oranda emekli askeri personel, şehit ve gazi aileleri bulunmaktadır. Ayrıca 1980’li yıllardan sonra adaya göç etmeleri konusunda devletin desteklediği emekli devlet memurları da yaşamaktadır. Gerek aile yaşantıları, gerekse kültürel ve mesleki birikimleri, gerek hayat tecrübeleri ve donanımlarıyla Türkiye’yi adada en iyi şekilde temsil eden bu insanlardan azami derecede istifade edilmesi gerekmektedir. Kültürel etkileşimin kaçınılmaz sonucu olarak bugün adada Kıbrıslı Türklerle adaya 1975 sonrasında göç etmiş insanlar arasında karşı konulamaz ve önlenemez bir sosyal bağ söz konusudur ve bu durum hayatın her alanında kendisini göstermektedir. Devlet kademelerinden resmî görevlere, sokaktaki seyyar satıcıdan ticaret erbabına kadar hayatın her alanında artık adada Kıbrıslı Türkler bulunmaktadır ve insanlar bu anlamda birbirlerinin geçmişi hakkında sorgulamaların içerisine girmemektedier. Adada yaşayan Türklerin köklerinin de Fethiye’den başlayarak Alanya, Konya, Seydişehir, Beyşehir, Karaman, Anamur hattından Kahramanmaraş’a kadar uzanan Toros Dağları’nın eteklerindeki yerleşim merkezlerinden gelenler oldukları göz önüne alınacak olursa suni çatışmalar yaratmanın da gereği olmayacaktır. Kaldı ki göç hareketlerinin doğal sonucu olarak, bugün 1974 sonrasında neredeyse 30 yılı aşkın bir süredir adada yaşayan, ikinci ve üçüncü nesil insanları yetiştiren, evlenen, kız alıp kız veren ve etle tırnak haline gelen, askerlik görevlerini aynı bayrak altında yapan, aynı devlete vergilerini ödeyen, aynı devletin sağlık ve eğitim hizmetlerinden istifade eden insanlar arasında tahriklere ve propagandaya bağlı olarak yaratılmaya çalışılan ikilik başarılı da olmayacaktır. Bu konuda devleti yönetenler kadar sokaktaki sıradan insanlara da görevler düşmektedir.
Ulvi KESER
Doç. Dr., Genelkurmay ATAŞE Başkanlığı Arşiv Ks. Amiri
KAYNAKÇA
I. Arşiv Kaynakları
A- Kıbrıs Türk Milli Arşivi
1926 Colonial Reports, Report For 1926, No.1366, Londra, 1928.
News Bulletien, 25 Şubat 1977.
B- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
BCA.030.10.57.66.14.
BCA.030.10.124.887.3.
BCA.030.01.36.218.2.
BCA. 030.18.1.1.012.59.3.
BCA.030.01.64.398.11.
II. Süreli Yayınlar
Nacak
Yeniçağ
Kıbrıs
Volkan
Söz
Bozkurt
The New York Times
Radikal
Avrupa
Le Monde
Cyprus Mail
Ortam
III. Kitaplar
BİRSEL, Salah; Akbal, Oktay v.d., Kıbrıs’a Selam, İstanbul, 1987.
EMILIANIDES, Achille, Histoire De Chyprus, Paris, 1963.
ÇİLİNGİR, Atilla, Girne’den Doğan Güneş, İstanbul, Temmuz 1997.
DENKTAŞ, Rauf R., Rauf Denktaş’ın Hatıraları, Cilt 9, İstanbul, Mart 1999.
ERİM, Nihat, Bildiğim ve Gördüğüm Ölçüler İçinde Kıbrıs, Ankara, 1975.
FEDAİ, Harid ve Altan, Mustafa Haşim, Lefkoşe Mevlevihanesi, KKTC Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları 38, Ankara, 1997.
FEHMİ, Hasan, A’dan Z’ye Kıbrıs, İstanbul, 1992.
GAZİOĞLU, Ahmet C., Two Equal And Sovereign Peoples, Lefkoşa, 1997.
GÖKDERE, Ahmet Y., Yabancı Ülkelere İşgücü Akımı, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul.
GÜRKAN, Haşmet Muzaffer, Bir Zamanlar Kıbrıs’ta, Lefkoşa, 1996.
KESER, Ulvi, İngiliz Ordusunda Katırcılar, IQ Yay., İstanbul, 2007.
KKTC BAŞBAKANLIK DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ, İstatistik ve Araştırma Dairesi, 15 Aralık 1996 Genel Nüfus Sayımı- Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Ankara, Temmuz 1999.
KKTC BAŞBAKANLIK DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ, İstatistik ve Araştırma Dairesi, İstatistik Yıllığı 1999, Ankara, Nisan 2001.
KIBRIS TÜRK SANAYİ ODASI, KKTC Ekonomisi ve TC–KKTC Ekonomik İlişkileri, Lefkoşa, 1995.
NESİM, Ali, Kıbrıslı Türklerin Kimliği, KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları, Lefkoşa, Aralık 1990.
OBERLING, Pierre, Bellapais’e Giden Yol, Ankara, 1987.
SARICA, Murat; Teziç, Erdoğan ve Eskiyurt, Özer, Kıbrıs Sorunu, İstanbul, 1975.
STEPHENS, Robert, Cyprus-A Place Of Arms, Londra.
STEPHEN, Michael, Cyprus Question, London, April 1997.
TOLUNER, Sevin, Kıbrıs Uyuşmazlığı ve Milletlerarası Hukuk, İstanbul, 1977.
ULUSLARARASI İLİŞKİLER AJANSI, Kıbrıs Gerçeğinin Bilinmeyen Yönleri, Ankara, 1992.
VILLALTA, Jorge Blanco, Atatürk, Ankara, 1982
Yurtdışında Yaşayan Kıbrıslı Türkler İkinci Sempozyumu Sonuç Bildirgesi, 13-16 Kasım 1990, Lefkoşa.
IV. Makaleler
BARKAN, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Sürgünler”, İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: IX, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yay., İstanbul, Ekim 1949-Temmuz 1950.
ERDOĞRU, M. Akif, “Kıbrıs’ın Türkler Tarafından Fethi Ve İlk İskân Teşebbüsü”, Kıbrıs’ın Dünü Bugünü Uluslararası Sempozyumu, Ankara, 1991.
FERİDUN, Feridun Kemal, “KKTC’nin Demografik Yapısı”, Journal For Cyprus Issues, Lefkoşa, Volume 4, Issue 1, Winter 1998.
NESİM, Ali, “Kıbrıs Türklerinde Atatürk İlke ve İnkılâpları”, I.Uluslararası Atatürk Sempozyumu, Ankara, 1994.
ORHONLU, Cengiz, “Osmanlı Türklerinin Kıbrıs Adasına Yerleşmesi (1570–1580)”, Milletlerarası Kıbrıs Tetkikleri Kongresi (14–19 Nisan 1969) Türk Heyeti Tebliğleri, Ankara, 1971.
ÜNSALDI, Tansel, “Kıbrıs’tan Yaşanmış Anılar”, Kıbrıs Mektubu, Cilt: 15, No.1, Ankara, Ocak-Şubat 2002.
YÜCEL, Hakkı, “Ulusal-Etnik Kimlik Tartışması İçinde Çağdaş Kıbrıslı Türk Şiirine Bir Bakış”, Sombahar, (İki Aylık Şiir Dergisi, Kıbrıs Şiiri Özel Sayısı), No.35, İstanbul, Mayıs-Haziran 1996.
V. Sözlü Tarih Kaynakları
1- 1915 Kıbrıs doğumlu merhum Ekrem Taşel ile 18 Ekim 2002 tarihinde İzmir’de yapılan görüşme.
VI. Elektronik Kaynaklar
www news.bbc.co.uk/1/shared/sp/hi/uk/05/born abroad countries html/cyprus.stm
ww.kibris.net/basin/gazeteler/kibristanhaberler/gunlukhaberler files/genclik goc dusunuyor.htm
Chris Economides, “The Cyprus Problem-Federal vs. Confederal Solution”, Nicosia, December 2000,PIK1TV.