Gök Yeleli Bozkurt
New member
“BMGS, 15 Eylül 1988’de başlayan görüşmeler serisinde yeni bir uygulama başlatmıştır. Buna göre, Liderler, Lefkoşe’de BMGS’nin özel yardımcısı ile toplanacaklar ve zaman zaman New-York’a giderek Kıbrıs’taki görüşmelerini BMGS ile birlikte değerlendireceklerdir. Bu yöntem çerçevesinde, liderlerin 15 Eylül- 17 Kasım 1988 devresinde yaptıkları görüşmelerin 1. turu 22-23 Kasım 1988 tarihli New-York toplantısı ile sona ermiştir. İkinci tur görüşmeleri Aralık 1988 – Mart 1989 devresini kapsamıştır. BMGS, bu devrede, liderlerle birisi 30 Ocak 1989’da diğeri de 6-7 Nisan 1989’da olmak üzere iki kere buluşmuştur.
Bu iki tur görüşmelerde ortak bir karar üzerinde anlaşma sağlanamadıysa da iki toplum lideri ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, görüşmelerin yararlı olduğunda anlaştılar. Taraflar Haziran ayında sonuç elde etmeyi hedefleyen görüşmelere devam edilmesinde anlaştılar.
“6-7 Nisan toplantısını takiben Lefkoşe’ye dönen liderler üçüncü tur görüşmelerinden de bir sonuç alamamışlardır. Esasen bu tur görüşmelerin büyük çoğunluğu, BMGS’nin Özel Temsilcisinin iki liderle ayrı ayrı yaptığı ve sayın Denktaş’ın zaman zaman ciddi tenkitlerine neden bir yöntem çerçevesinde gerçekleşmiştir. Bu sonuçsuzluğa rağmen, BMGS, iki liderle 28 ve 29 Haziran günleri New-York’ta toplamayı uygun görmüştür. Israrlı rivayetler çıkmış ise de BMGS, Haziran toplantısında Kıbrıs konusunda kapsamlı bir açıklama yapmakla yetinmiş ve tarafları bu açıklamada yer alan ilkeler çerçevesinde görüşmeler yapmağa çağırmıştır.
Liderler arasında 4. Tur görüşmeler için 26 Temmuz 1989 tarihinde tespit edilmesine rağmen bu görüşme gerçekleşememiştir. Bu görüşmelerin 4. turunun gerçekleşmemesinde iki olay etkili olmuştur. Bu olaylardan birincisi Kıbrıs Rumlarının Türkiye’nin 1974 Barış Harekatının 15. yıldönümünü bahane ederek KKTC sınırlarına tecavüz etmeleri karşısında 100 kişinin KKTC toprağında yakalanarak mahkemece hapis ve para cezasına çarptırılmaları olayıdır. “İkinci olaya, BMGS’nin Kıbrıs konusundaki bir öneri paketini taraflara göndermesi olmuştur. Haziran toplantısından önce sözü edilen bu paket gerçekten 25 Temmuz 1989 tarihinde ortaya çıkmıştır. Denktaş’ın sert tutumu üzerine bu sözde belgenin öneri olmayıp, BMGS’nin şahsi görüşmelerini içerdiği ve tarafları bağlayıcı bir yön bulunmadığı Birleşmiş Milletler tarafından açıklanmıştır. “Belge olmayan Belge” olarak vasıflandırılan bu “Non-Paper” KKTC tarafından reddedilmiştir.
Bu iki tur görüşmelerde ortak bir karar üzerinde anlaşma sağlanamadıysa da iki toplum lideri ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, görüşmelerin yararlı olduğunda anlaştılar. Taraflar Haziran ayında sonuç elde etmeyi hedefleyen görüşmelere devam edilmesinde anlaştılar.
“6-7 Nisan toplantısını takiben Lefkoşe’ye dönen liderler üçüncü tur görüşmelerinden de bir sonuç alamamışlardır. Esasen bu tur görüşmelerin büyük çoğunluğu, BMGS’nin Özel Temsilcisinin iki liderle ayrı ayrı yaptığı ve sayın Denktaş’ın zaman zaman ciddi tenkitlerine neden bir yöntem çerçevesinde gerçekleşmiştir. Bu sonuçsuzluğa rağmen, BMGS, iki liderle 28 ve 29 Haziran günleri New-York’ta toplamayı uygun görmüştür. Israrlı rivayetler çıkmış ise de BMGS, Haziran toplantısında Kıbrıs konusunda kapsamlı bir açıklama yapmakla yetinmiş ve tarafları bu açıklamada yer alan ilkeler çerçevesinde görüşmeler yapmağa çağırmıştır.
Liderler arasında 4. Tur görüşmeler için 26 Temmuz 1989 tarihinde tespit edilmesine rağmen bu görüşme gerçekleşememiştir. Bu görüşmelerin 4. turunun gerçekleşmemesinde iki olay etkili olmuştur. Bu olaylardan birincisi Kıbrıs Rumlarının Türkiye’nin 1974 Barış Harekatının 15. yıldönümünü bahane ederek KKTC sınırlarına tecavüz etmeleri karşısında 100 kişinin KKTC toprağında yakalanarak mahkemece hapis ve para cezasına çarptırılmaları olayıdır. “İkinci olaya, BMGS’nin Kıbrıs konusundaki bir öneri paketini taraflara göndermesi olmuştur. Haziran toplantısından önce sözü edilen bu paket gerçekten 25 Temmuz 1989 tarihinde ortaya çıkmıştır. Denktaş’ın sert tutumu üzerine bu sözde belgenin öneri olmayıp, BMGS’nin şahsi görüşmelerini içerdiği ve tarafları bağlayıcı bir yön bulunmadığı Birleşmiş Milletler tarafından açıklanmıştır. “Belge olmayan Belge” olarak vasıflandırılan bu “Non-Paper” KKTC tarafından reddedilmiştir.