IV. Murad devri Şeyhülislâmlarına da dil uzatılmaktadır. Acaba ileri sürülen iddialar doğru mudur?
IV. Murad devrinde yani 17 sene içerisinde üç önemli ilim adamı Şeyhülislâmlık makamını ihraz etmişlerdir.
Bunlardan birincisi, IV. Murad’ın zamanında üç defa aynı makama getirilen Şeyhülislâm Yahya Efendi’dir. Yahya Efendi, daha evvel de Şeyhülislâmlık yapan Şeyhülislâm Zekeriya Efendi’nin oğludur. Rüşvet ve suiistimallere karşı dürüst bir ilim erbabı olması hasebiyle bazı müfsidlerin telkini ile iki defa bu görevden alınmış ve dürüstlüğü anlaşılınca yeniden aynı göreve iade olunmuştur. Elimizde Fetâvâsı da bulunan bu Şeyhülislâm’a edepsizlik itham edenlerin tarihten bi haber oldukları ortadadır. Bu zat, aynı zamanda büyük bir Divan Edebiyatçısıdır.
İkincisi, Ahizâde Hüseyin Efendi’dir. Kadı ve müftülerin idamına karşı çıktığı ve özellikle kardeş katli meselesinde asla fetvaya yaklaşmadığı için bazı müfsidlerin tezvirleri neticesinde idam edilmiştir.
Üçüncüsü de Es’ad Efendi’dir. Hoca Sa’deddin Efendi’nin oğludur. Şair ve edib bir zattır. Bütün bu şeyhülislâm olan şahsiyetlerin eserleri ve ne yaptıkları ortada iken, hayali olarak bunlara hilâfı hakikat şeyler isnâd etmek, tarihi tahrif olur.