Salihı oymağına gelince Cemil çocuklarından olarak, Kerkük, Musul
Diyala da beş köy vardır, Salihli olarak Yağmur, Tatatrlu, habeb, Tatar, be
beş kola ayrılmaktadır, Yuva, Bekdıli, Görünür, Mavulu ayrıca Telafer
de bulunmaktadır.
Sarılı oymağı ise, Sarılı Erbil, Musul, Kerkükte Kakayı da onlardan
bir parçadır, ayrıca Sarılı Türk oymağı Türkiye, ve Azerbaycan da
bulunmaktadır, Hıdır, Verdek, Şebek, Kara tepede yaşamaktadırlar.
Bağdatta ise çok sayıda Türk oymakları, Aileleri, boyları
yaşamaktadır, bunlardan Yağcı, İzmirli, Urfalı, Bettül, Urfa evi, Zizalı,
Erzurumlu, Tokatlı, Çadırlı, Defterdar, Kelamcı, Kazançi, Paçacı, Kaymakçı,
Eczanacı, Sabuncu, Arzuhalci, Silahtar, Bayraktar, El Haydarı, El Şehli,
Deveci, Muratlı, Özbekli, Çelebi,Arabacı.
Musul da ise Deveci, Sabuncu, Katırcı, Acemler, Ara bağlar, Irak!ı
Musullu Mislavu, Sıvamı, Seyitler, Topçu, Silahtar, Özbekler, Alemdar.
Kerkükte ise Iraklı, Tokatlı, Cebbarlı Talabani, Tikriti, Azavi, Oğuz,
Hıristiyan Türkmen Kale Gâvuru oymakları, Kere betitler Hindiler,
Kıldanı, Şamnas, İshak, Mesih, Cico.
Tanılan Türkmen oymaklarından, Bektaşi, Nakışbandı, dini bir yola bağlı
Koca Yakuplar, Kırdarlar, Bedriler, Azeri, Slavlar.
Irak devleti kurulmadan, önce ilk millet olan Türkler, buraları kendi
yurtları, toprakları olan anayurt seçerek, ilk millet olarak, uygarlığı
yaratarak, büyük İmparator, atabeyler, devletler kurmuşlardır.
Türkler milattan 600 200 yıllarda ataları tarafından, kurmuşladır, Irak
Türkleri doğu Türkistan orta asıya, Azerbaycan, Kafkasya doğu Avrupa,
Anadolu, Orta doğu ve Irak, İran, Suriyeye dayanmaktadır.
Irak Türkleri çok önemli bir kültür, yüce tarih kaynağı olmakla, çağın
en önemli uygarlığı, yüce Türkçülük tarihini yazmışlardır.
Tarihe dayanarak Sümerler Türk oymaklarında olarak, bunun yanında
yüzlerce Türk boy, aile oymaklar Irak toprakları Türkmeneli ne
dağılmışlardır.
Ayrıca Iraklı Türklerin aile, boy, oymakları Türk dünyasının birçok
yerinde görünmektedir.
Irak Türkleri, bu topraklarda, devletler kurmuşlardır, birçok tarih
yazarları Irak Türklerinin, Bayat soyu oymaklarından, Boz oka bağlıdır.
Irak Türkleri çoğunluk, Bayat oymaklarından olarak, her dönemde değişik
politikalara, acı zorlu durumlara düşmüşlerdir.
Irak Türkleri Türkmenelinin, her bir yerinde uzun çağlardan beri,
devletler, İmparatorlar, Atabeyler Irakın kuzeyinde ve güneyinde, Orta
kesiminde kurmuşlardır.
İster Amavi devleti, ister Abbasi 750 yılında, Irak Türkleri büyük önde
olarak, Kut, Vasit şehirleri en büyük Türkmen şehirleri yerleşim
merkezi olarak, birçok Türkmen oymakları Araplaşmışlardır.
Eskiden Vasit ve Basra Türkmen şehirleri olarak tanınmıştır, Basra,
Vasit, Bağdat, Samarra Irak Türklerinin, en büyük yoğunluk şehirleri
olmuştur.
Irak Türkleri büyük güçlere sahip olarak, politika, devlet, idari
alanında yetenekli Deyrezur, Kerkük, Erbil, Süleymaniye kapsayan bu
bölgeler, onların ellerindeymiş, 1055 yılında Selçuk döneminde, Iraka giren
Tuğrul bey bu ülkenin Türk olduğu görevi görerek, ülkeyi kurtarmıştır.
Böylece Türkmen Selçuklu, Türkmen devleti 1194- 1118 kurulmuştur 95 yıl
hüküm sürmüştür, sonradan kuzey Irakta, Atabeyler kuruluşuyla, çok
önem taşmaya başlamıştır.
Türkmen devletinin kuruluşu, Türkmen tarihi bakımından, Irakın kuzey,
orta bölgelerinde, siyasi, kültürel, imar yapım, kalkınma, bilgi
alanında, yününde önemli gelişmeler sağlamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu bir Türkmen devleti olmakla, 1118- 1508
yıllarında kuzey Irakta, kurmuş oldukları devletler, Atabeyler şunlardır.
1- Irak Selçuklu devleti.
2- Atabey devleti, Musul Atabeyi
3- Erbil Atabeyi.
4- Kerkük Türkmen Kıpçak Atabeyi.
5- İlhanlı devleti.
6- Celayiri devleti.
7- Kara koyunlu devleti.
8- Ak koyunlu devleti.
9- Safavi devleti
10-Osmanlı devlet
Bu devletler Türkmen oymaklarından ulaşmaktadır.Tabi bunlardan biri Türkmen düşmanı haline geldi ama......
Bunların yanında, sayıları çok olarak yerleşim alanları, geniş büyük
oymak Bayat önde görünmektedir, Irakın her bir yerinde, Bayat oymakları
dağılmıştır.
Günümüzde Irakın kuzey, güneyinde, doğusunda, batısında çoğunluk,
Bağdat, Hilla, Ambar, Selahattin, Basra da bulunmaktadırlar.
Türkmen kimliklerini kurarak dilleri normal olarak düzen kurmuşlardır,
Irakın her bir yerinde oymakların benzerleri her bir yerde Türk
dünyasında aynı oymak görünmektedir.
Bu oymaklardan Muratlı: Telafer, Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
İlhanlar: Dakuk, Telafer, bir mahalle adı bulunmaktadır.
Sarılar: Telafer, Kerkük, Dakuk, Erbil.
Kasaplı: Telafer, Evgini, Mahlebi, Şirin han, Reşidi ya
Neftçi: Kerkük, Mandallı, Hanekın, Azerbaycan.
Irak Türkleri topraklarına, devletlerine, yüce tarihlerine bağlanarak,
doğru temiz vatandaş olmakla her türlü yönetimler tarafından,
asimilasyon yıldırma, yok etme, işkenceye, baskıya uğrayarak, siyasi, ekonomik,
varlıklarına, kimliklerine el koyarak, Irak topraklarından, onları
koparmakla, her türlü kanlı katliamlara, soykırımlara maruz kalmışlardır.
Tüm baskılara rağmen, Irak Türkleri milli dava çapaları ile ayakta
durarak, büyük bir millet olduklarını ispat etmişlerdir.
Irak başına gelen diktatörler, yönetimler Türkmen olan oymakları, kendi
dillerinden, kökenlerinden vazgeçmelerini, Arap oymakları olduklarını,
zor yazdırmışlardır. Zorla Arap oymaklarına yazılan Türkmenler, kendi
Türk kimliklerine dönerek, diktatörlük dönemini yok ederek, kendi
oymaklarına
bağlı olarak, yerlerini, topraklarını benliklerini kurumalıdırlar..
Irak Türkleri, Oğuz boylarından olarak Türkmen Bayat oymaklarından, öne
gelmektedir, Bayat oymakları Selçuklular döneminden, Iraka
yerleşmişlerdir.
Bayat oymakları, Anadolu, Azerbaycan, Irak Suriye, İran Filetsin de
birçok Türk dünyasında izleri bulunmaktadır. Bayat oymaklarına bağlı olan,
Irak Bayat makamı, birde Azerbaycan Türk Cumhuriyetinde cinaslı olan
Kerkük hoyratlarına, Bayatılar söylenmektedir.
Bayat oymakları, Oğuz Türkmen boyları, 24 bölüme ayrılmakla, bir boyu
bayat oymaklarıdır. Buda Oğuz hanın oğullarının, Gün han adlı oğlunun
oğlu Bayat (Boz Ok) boylarındandır.
Kaynakça: Kaşgarlı Mahmut (Divan Lügat Türk) 1916 İstanbul Bayat devlet
sahibi ve İzzet Saltanat sahibi kutsal İlah El Kamus El Türkî El Cedit
Türk dil kurumu baskısı Ankara 1959, Faruk Sümer Oğuzlar Ve
Türkmenler, Bayatlar Hazar denizine uzanan Türk İmparatorluğun kuruluşlarında
büyük roller oynamışlardır.
Irakta olan Bayatlılar on üç oymağı olarak, her oymakta gruplara,
bölümlere ayrılmıştır. .
Bayatılar Osmanlı ordusu yanında olarak, İngiliz gücüne karşı durarak,
direniş hareketine katılmışlardır. Irak tarihçisi Abbas El Azavi
kitabında, Bayatılar en eski Türkmen oymaklarından olarak, önce Vasit
şehrinde yaşayarak, sonradan çok sayıda Bayatılar Türkmen şehri Kerküke
yerleşmişlerdir.
Başka bölgelere de yerleşen Bayat oymaklarının ortalarına Arap
oymakları karışmıştır.
Bayatılar Moğoldan çağlar önceleri Iraka yerleşmişlerdir.
Irakta yaşayan Türkmen Bayat oymakları, eskiden El Ambar şehrine bağlı
Kaim El Cabiriye bölgesine yerleşerek, bunlardan bir bölümleri Halis,
Bağdat, Hilla, Kut, Hadise, Mendili, Dura, Kubbeyse, Musul, Emirli ve
Süleyman Bek, ayrıca Irakın her yerlerine güneyine dağılmışlardır.
El Emiri Bayat boyuna bağlı olanlar, Nisan, Diyala, Babil, Hilla
şehirlerine geniş yer almışlardır.
Ayrıca Kızlarbat, Şahreban, Mendili, Zırbatıya, Bedre Cesam, Kazaniya,
Kenan, Mensurıya, Adanaköy, Hanekın, Kifri, Karatepe, Hadise,
Tuzhurmatu, Altunköprü, Kara naz ve birçok yerlere değilmiştir.
Irakta Bayat boyu oymaklarından tanılan, önemli yerlerde çalışan,
Türkmen aileleri ön kazanmışlardır, bunlardan Hayat Terzi ailesi, Haydarı,
Kene, ailesi, Şehli yoğun bir biçimde Bayatılar Tuzhurmatu ile
Karatepe, Kerkük, Hilla, Bağdat ve güneyde görünmektedirler. Bunların yanında
birçok bayatılar bu Türkmen bölgelerine dağılmışlardır.
1- Yukarı Alı Saray.
2- Aşağı Alı Saray.
3- Sandıç.
4- Abbul.
5-Küçük Dombalan dere.
6- Büyük Dombalan dere.
7- Yeşil Tepe.
8- Amirli.
9- Bastamlı.
10- Karanaz.
11-Yengice.
12- Çardaklı.
13- Üçtepe.
14- Süleyman Bek.
15- Al Yağmur.
16- Reşidiye.
17- Bir Avcılı.
18- Albu Hasan.
19- Albu Hüseyin.
20- Ruveyzet.
Bayat Aşiretleri
Bastamlı:
1- Allı Ballılar.
2- Kara koyunlar.
3- Mahmutlar.
4- Celevliler.
5- İzzeddinliler.
Karanaz Bayat kollarından olmakla çoğunlukları Musul, Kerküke
yerleşmişlerdir.
Ve Karanaz adında tanınan bir Türkmen köyü Tuzhurmatu ilçesine
bağlıdır.
Bayatlılar ayrıca Biravcılı köyünü kurarak bir bölüm bu köyün halkı
İran Azerbaycanına göç etmişlerdir.
Dakuk yakınında Lasin köyüne yerleşmişlerdir, bir bölüm Biravcılar
Bağdatta bulunmaktadırlar, bir bölümü de Keçikıran, Pir Ahmet, Kalacığa
köyünde bulunmaktadırlar.
Biravcılı de tanınan Türkmen ailelerinden, Kargabegler, Hilavlılar ve
İsmailliler.
Biravcılı ye yakın Dombalan Degirmani, Dombalan deresi, Kazım Tepesi,
Anaç Ark, Bulker, Hasa darlı, Fars Begli, Abdullu, Alı Musalı, Zenkllu,
Kalaylı, Ketilli, Sayaldı, sayatlı, İsmail Bekli, Elbu Abbo, Elbu
Necim, Elbu Hüseyin, Elbu Hasan.
Bir bölüm Bayat oymağı, Tuzhurmatu ilçesine bağlı, Amirli böceğinde
yaşamaktadırlar bunlardan Bekler, Abuşli, Kâhyalılar, Zerbelli, Keremli,
Ayışlı, Bakdıli, Zeynelli.
Muratlı oymağı: büyük Bayat oymağının, bir parçası olarak, Irakın her
bir yerine dağılmıştır, önceden Kâhyalar olan adları, bugün Tazehurmatu
da yaşayan Türkiye Çoruma bağlı, bir Türkmen köyüdür ve Türkiyenin
birkaç şehrine bağlı Muratlı köyü Türkmen olarak, bulunmaktadır.
Muratlı ye bağlı olan oymaklarsa, Kalaylı, Deli Veli, Kuşçular ise
Bayat oymaklarının bir kolu olarak tanınmaktadır.
Kuşçular önce Samera şehrinde yaşayarak, günümüzde Tuzhurmatu, Kifri,
Karatepe, Yengice, Türkiye, Gaziantep, Diyarbakır, Azerbaycan,
Özbekistan da yaşamaktadırlar.
Kuşçular Türkmen davasına yakın olarak, Türkçülüğü savunmaktandılar,
aynı zamanda, Kuşçular Çemençal, Sandıç, Büyük Kuşçu, küçük kuşçu
köylerinde yaşamaktadırlar. Bir bölüm Kuşçular Musul Türkmen köylerinde
kimliklerini kurmaktadırlar, tanınan Bayat oymaklarından, Şehseven,
(Şahsuvar) burada İsmail Safavini kastetmektedir.
Bayat oymaklarından, Bir avcılı ve Kelevent, Pir Ahmet (Ali Nasır- Elbu
Halit) Kelevent Tuzhurmatu Kokes köyünde yaşamaktadırlar ve üç kola
ayrılırlar Kuşkavan, Albu Haydar, Elbu Can ve bu oymaklara
ayrılmaktadır, Ruveyzet, Çayır, Kamber Ağa, Asaflı, Saraylı, İlhanlı, Tataran,
Azerbaycan, göç ederek Tuzhurmatu ilçesine yerleşmişlerdir.
Ayrıca Saraylı, Telafer ilçesinde büyük bölümü bulunmaktadır, Ayrıca
bir mahalle adıdır.
Bayat, Saraylı çoğunluğu olan, Karatepe görünmektedir, büyük Türkmen
yazarı Mustafa Cevat Karatepe saraylı olduğu bellidir.
Gulamlı Derviş Alı Tuzhurmatu ilçesindendir, Salahattin, Tuzhurmatu ve
Amirlide yaşayan oymaklardan, Kaliliye, Kertiliye, Kahalar, Zorbekiye
bulunmaktadır.
Musul, Neyneva, Telafer de olan oymaklardan, Amirli, Selamiye köyü,
Mulla ağabeydin oymağı, El Hasan oymağı Şelal oymağı, Meyase oymağı, El
Cebre oymağı, Mahalebiye, Telafer, Karanaz, Tuzhurmatu, Asaf Tuzhurmatu,
Besat Telafer köyleri, Karayatağ Musul Hamdaniya Musul, Selamiye,
Şennif, Şerihan,(şirin han) Tez Harap, Yarımca, Ebzah, Karakuş, Hamdaniyede
hep Bayat oymaklarındandır.
Derzi oymağı: Bayatlı olarak, kuzey orta Kadı köy, Kaziye, Hadba,
Endülüs ve Sakafa semtinde yaşamaktadırlar.
ayrıca Hamdaniya ilçesine bağlı bu köylerde, Bayat oymaklarının bu
kolları bulunmaktadır, Mulla ağabeydin, Hasan Oğulları, Elbu İbrahim, Hallu
Oğulları, Elbu Hallu, Ayrıca Şebek Türkmen köylerinde yaşamaktadırlar.
Meyase oymağı: Kakaşe, Karayatağ, Selamiye de bulunmaktadır.
Musul da yaşamak üzere iki kola ayrılmışlardır bunlardan Mustafalar,
Ahmetliler.
Kara Yatak köyünde Bayatlılar:
Selamiye, Amirli, Şebek ve Arafat bugün Bayatlılar Musul, Sincar Meydan
kolu, Sibaneye Afgani, Bul tepe, Buhur, Kırmızı Arfi, Elmıstah, Şeh
İbrahim, Alhamra, Termi, Kıbık,Tel Gazu, Haraib Cemaş, Cuma, Mal
Viran..
Musul da Nebi Yunus, Faysaliye, Mensur, Kabak tepe, Kaziye, Reşidiye,
Şerihan, Kara koyunlu, Karayatağ, Selamiye, Yarımca, Kızırahre, Tez
Harab, Babnit, Bab Niyet, Arabçiye, Gökçeli, Toprak Ziyaret, Hazne tepe,
Keberli, Zehre Hatun, Tercile, Karatepe, Orta Harab Cenci, Şakuli,
Seyitler, Bahamze, Şebek, Türkmen muslavi.
Kotalılar oymağı.
Yasinler: Kara koyunlu köyünde yaşamaktadır.
Şemam Oymağı: Amirli, Reşidiye de, Arafat oymağı Selamiye, Mavili
Reşidiye, Abdeli, Deveci Telafer, Musul.
Nakib: Samera, Türkiye, Kerkük, Erbil.
Aferi: Telafer Albu devle, al Abuş, al Vahap, Abdullah, al Fahu ve al
Türkî.
Musulun düşen Telafer şehri 70 km kuzey batısındadır.
Telafer tarih öncesi orta taş devrine dayanarak kuruluşu Türkmenler
hicri 8 yüz yıllarında buraya yerleşmişlerdir.
1917 tarihinde ilçe olmuştur, Telafer Türkmen İngilizlere karşı 1920 de
kaç, kaç ayaklanmada 1918 yılında İngiliz tarafından işgal olmuştur,
bu ilçeden başlayan İngilizlere karşı devrim, sonradan güneye ve Irakın
birçok yerine dağılmıştır.
Telafer uzun yıllardan Türkmen bölgesidir, Selçuklu toprakları miladı
12 yüz yılda Atabey devleti, 13 yüz İlhanlı devleti, 14 yüz yıllarında
Celayiri devletine katılmıştır.
(Edmon Kürt Türk 1957) Rezzak İsa Muhtar, ( Muhtar Coğrafiyet el Irak
Bağdat 1922).
Tarihçi Abdulrezzak El Hasani El Irak kadimen, ve Hadisen Bağdat 1982
görüşüne göre, Telafer Türkmenleri, Moğol Taymurlenk, miladı 1639
Sultan Murat askerine katılmıştır.
(Kahtan Abboş, Simon Lodik El Rafidan kitabında) Ak koyunlu, Kara
koyunlu oldukları, Himmetli, İlhanlı beyli İlhanlı, Ali Develi, Nadirli,
Babalar(Mavili), Bekler, Çeyizli Ferhatlılar, Saraylılar, Habaylı, Harbo,
Demirciler, Kasaplar, Mavili, Birnadarlılar, Mavili Alay Beyli, Acemli,
Şehvani (El-Muhallebiye Bucağı) Allah Verdi,
Ayvazlı, El- Beyan, Bezeli, Seyitler, Çelebi, Çolak, Zelha, Gergeri,
Naccar, Himmetli, Efendi, Hanlılar, Kara koyunlu, Hafız Evi, Selbi,
Kurutlu, kabaklı, Acanlı, Caferli Deccali, Gasanlı, Hamoli, Cedu, Cafer,
Bakkal, Hebişli, Babalı, Cerrah, Faris, İlikli, Varkalı, Baba, Kenne, Al
Halef, Alzzo ve kasaplara ayrılır Zülfikar, Şeyh Selbi, Ciri Ayaşil.
Bunlar Neyneva, Telafer Değirmenci, Afgani da Musul da Türkmen
tanınmaktadırlar.
Bunlardan Aba Altın, Uzeyır, Al Şerva, Al Sultan, Halay Bey, Al Amurac,
Hamule, Halay Bey, Musullu, Al Süleyman, Çolak, Zeynelabdin, El Hiniş,
Abdullah, Zelha, Azmi, Zellu.
Çelebi oymağı, Çolak oymağı.
Mavalı oymağının, bir kolu olarak, Kara koyunlu, Muhallebiye, Reşidiye
1411- 1470 yıllarında hüküm sürmüşlerdir, Kara koyunlu devleti
kurmuşlardır.
Muhammed Yunus Abdullah El Seyit Vahap El Saiğın Tarih El Musul
kitabına göre, Musula Reşidiye, Selamiye Telafer çoğunluk Kara koyunludur
Kubbe, Kazıya, Şirin han.
Kaplan oymağı: Bağdat Telafer Türkiye, Suriye.
Kasaplar: Afgani Şeh İbrahim.
Neftçi oymağı Kerkük, Mendili, Hanekın.
Alay Beyi Muhallebiye, Telafer.
Ferhatlar: Telafer ve bu kollara ayrılır Yunuslu, Hasanlı, Ferhatlı,
Vahaplı, Yasinli, Yetimli, Bekirli, Asili, Berkli, Hudoli, Çobanlı
Kerkük, Telafer.
Ali han beyi: Telafer Diyar Bekir, Bağdat,
Al Şiş: Telafer, Bağdat, Musul.
Davutlu oymağı: Telafer, Tataristan, Tuzhurmatu.
Beygat: El Fars, El Hamdan, Musul, Kerkük, Ahmetli, Davudiye Süleyman
iye, El Mehdi.
Himmetli oymağı: Telafer, Hasan Köy.
Hayiş, İlyas, Abbaş, Azsam, Şeze, Acem, Şeru, Telafer.
Bayraktar oymağı: Zikar, Orta Fırat, Basra, Korna, Telafer ve Beni
Malik bayraktar Türkmen oymağındandır.
Mavililer oymağı :Mavili Şii Bektaşi dır Musul,
Selamiye, Anbar, Hadise Telaferde Kaplan, Kareliler oymağından bir
koldur.
Sârili, Saruli oymağı: Musul, Selamiye, Anbar, Hadise.
Kaplan, Karalılar, Anbar, Telafer, Musul, Selamiye.
Sâriliye oymağı: El-Güveyr bucağı yukarı Zab, Musul, Erbil
Tel leben, Bisatlı, Kibirli ve Harabe Sultan buna dair tarihçi Abbas El
Azzavi sarılının bir Türkmen oymağını Aşair El Irak kitabında
göstermektedir.
14 yüz yılında Şehrezur, Erbil hüküm sürmüştür.
Türkmen Sârili oymağı: Derbent, Sârili, Verdek, Tel El Leben,
Karakuş, Hamdaniya, Safiye, Matrat, Sârili, Fethava, Kelek Yasin Ağa,
Zenkllu, Tel Hait, Kenz Han, Telhamit, Köprülü, Haraba Sultan, Zehra
Hatun. Ayrıca Sarılı bugün Türkmen Kakaiyeden bir grup sayılarak Kara
koyunlu oymağının kollarındandır.
Dedeler: Kakaiye Erbil, Musul, Hanekın ve Kerkükün bir köyüdür Ak
Koyunluya bağlıdır (Tufan Gündüz Anadolu Aşiretleri Ankara 1970ve Mevsuat
El Aşair El Irakı ye ).
Hitln oymağı: çoğunluk Tuzhurmatu Türkmen oymakları Azerbaycan,
Hazardan gelmişlerdir.
Bender oymağı : (Bender Ali, Azerbaycan, Şeh İsmail Safavi ).
Çayır oymağı: Irak Azerbaycan, Tuzhurmatu, Şeyh Çayır Kanber
bağlıdırlar.
Kara Ulus oymağı: Hamrin dağı Mendili, Hanekın, Kerkük, Telafer, Musul,
Türkiyenin birçok yerlerinde Neftçi Kara Ulustan bir parçadır Tatar
Moğoldurlar, Kara Ulustan ayrılan kollarsa Cermo, Silel, Havasiye,
Yetkoker, Kıbrat, Abbas ve Azzavi.
Asaflı: büyük Bayatlı aşiretidir Azerbaycan, Tuzhurmatu, Süleyman bek,
Erbil.
Musevi oymağı: Tuzhurmatu, Telafer Bağdat, kolları Seyitler Rıza, Seyit
Nazım, Muhammed,
Seyit Hasan oymağı:
Defe oymağı: Tuzhurmatu yaşarlar kolları ise Közle diye tanınarak Hilla
ve Kufe de bulunmaktadırlar.
Vandavi, Vandayı oymağı: Kifri, Diyala, Hodeli diye tanınarak
Türkiyeden buraya yerleşmişlerdir.
Gulamlılar: Tuzhurmatu, Hanekın, İran.
İlhanlılar: Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, Türkiye.
Şınavlılar: Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
Kulaksızlar: Tazehurmatu.
Maruflar: Tuzhurmatu.
Köremusalılar: Tuzhurmatu.
Görem: Tuzhurmatu.
Demirciler: Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Kerkük, Erbil, Dakuk, Türkiye.
Ağalar: Tuzhurmatu, Bağdat, Altınköprü, Azerbaycan.
El Celili oymağı: Dakuk, Musul, Bağdat.
Kahya oymağı: Musul, Kerkük, Dakuk, Tuzhurmatu, Tisin, Kahya İlhanlı ve
Demirci koluna ayrılmaktadır.
İlhanlı oymağı: 656 hicri Irakta hüküm sürmüşlerdir.
Efendi ailesi: Bağdat, Karatepe, Kerkük, Musul, Erbil.
Şeyhler oymağı: Dakuk, Kerkük, Bağdatta Şehli söylenmektedir ve bu
kollara ayrılmaktadır.
Baba Hasan oymağı
Şeyh Sofi oymağı
Şeyh Ahmet oymağı
Şeyh Mahmut oymağı.
Karakol oymağı: Kara ğol 1258 miladi Irak Bağdatta yerleşmişlerdir,
Vasit, Kut, Aziziye ilçesi EL Mahmudiye, El Rufai, Zikar vilayeti, El
Nasır böceği, El Kasır, El Aziziye, El Yusufiye, Abu garip, El Diyuni,
Karmet Ali, El Havice, Divaniye, ayrıca bugün Kerkükte yaşamaktadırlar,
Bayat oymağından sonra ikinci büyük Türkmen oymağı sayılmaktadırlar.
Tartan oymağı: 656 Iraka yerleşmişlerdir, Hamrin El Uzaym Koke Can
Aşağı Ali Saray, Kara tepe, Ayın Leyla ve Telafer, Bağdatta
yaşamaktadırlar. Ve Tatran adında bir mahalle ve bir Cami bulunmaktadır.
Ayrıca Tatran bu kollara ayrılmaktadır.
Albu Yunus: Uzaym bucağı Gökcan köyünde yaşıyorlar.
Hotliye: Uzaym bucağı Ayn Leyla köyünde yerleşmişlerdir.
Elbu Yasin: Karatepe, Dakuk.
El Umeyşat: Karatepe Aşağı Ali Saray köyündedirler.
El Beygat ( Beyler): Karatepe Aşağı Ali Saray köyünde yaşıyorlar.
Çoban oymağı: Beylik kuran Türkmen oymağı olarak, Bartılla, Başika,
Hazne tepe, Kibirli, Küçük Bende, Büyük Bende ve Karatepe, bir bölüm
kolları Neyneva, Musul Dicle ırmağı yakasına yerleşmişlerdir, ayrıca Harabe,
büyük Dokun, Konzed köyleri ile Kerkük, Türkiye, Azerbaycan
yaşamaktadırlar.
Salihı oymağı:
Kerkük, Musul, Selahaddin, Erbil, Diyala, Süleyman iye, Kızlarbat,
Kifri, Salih bey köyü Suriye de büyük Türkmen oymağı olarak
yerleşmişlerdir.
Haseki oymağı:
Tuzhurmatu, Kerkük, Suriye yaşayarak, şu kollara ayrılmışlardır.
Ahmetli
Abboş
Ustalar
Beyler
Bacalan oymağı:
Bac, vergi alan demektir Musul, Ömer Kan, Toprak Ziyaret, Tel Yakup,
Bişbita ile bu kollara ayrılmaktadırlar.
Kazanlı, Dar hurma, Cevar Kelav, Hazravend, Heyvanlı, Hacılar
( kır kaleye bağlı ilçe adı ) Şirevend, Kalavun, Karıbe, Van, Bacalan
ile Şebek dilleri Türkçe olarak hiçbir ayrım aralarında yoktur.
Cizani oymağı: Kut, Vasit, Aziziye, Bedre Cesam.
Ağa oymağı: Altunköprü, Kut, Vasit, Bedre Cesam, İran, Türkiye,
Azerbaycan, Tuzhurmatu.
Halidi oymağı: Kut, Vasit, Kerkük, Aziziye, Yahyava, Bağdat.
Türk Yezidiye:
Sincar, Telafer.
Tokmaklı, Ocuşlu oymağı:
Türk alan köyü, Musul, Yengice, Kerküke bağlı köyler.
Türkmen Şebek oymakları:
50 köyden fazla olarak 90 bine nüfusları bulunarak 447 yılında Iraka
yerleşmişlerdir, bugün Musul köylerinde Iran, Türkiyede Kızıl başlarla
tanınmıştır.
Şebekler çoğunluk bu Türkmen köylerde yaşamaktadır.
Abbasiye, Arpacı, Ali Bek, Babı Niyet, Basahre, Başika, Bavize,
Bazvaya, Tadın Baybuğ, Besan, Bılavat, Besteli, Cinci, Celevhan,
Dervişler, Fazıliye, Gökçeli, Arap Sultan, Hazne Bent, Hazne Tepe, Karaşor,
Hızır İlyas, Karatepe Şebek, Karakoyun, Kazı Köy, Karayatağ, Kehriz,
Kibarlı, Tilyare, Kör Gariban, Tercile, Minare Şebek, Tez Harab, Topzava,
Meşrefe, Toprak Ziyaret, Yarımca, Ömer Kan, Ömer Kapçı, Yengi Bisatlı,
Seyitler, Selamiye, Şemsiyat, Şirin Han, Yunus Peygamber, Şeyh Emir,
Zehra Hatun.
Birçok bölüm Türkmen Şebekler Bacuvan(Bacvan) Bac Alan köylerinde
dilleri Türkçe olarak yaşamaktadırlar. Bunlardan Topzava Şebek, Karaşor,
Tercile, Bir Hillan, Ciryohan, Telamud, Bilvat Kehriz, Orta Harab,
Cedide Bisatlı, Tel Akub, Yarımca, Ömer Kan, Allık, Cinci, Tilyare.
Türkmen Şebekler ayrıca, bu köylerde bulunmaktadırlar.
Arapçı, Selamiye, Çökçeli, Yarımca, Kara Yatağ, Büyük Bende, Ömer
kaycı, Zehra Hatun, Cinci, Küçük Bende, Kaziye, Karakoyunlu, Ulya, Büyük
Bisatlı, Küçük Bisatlı, Tahrava, Baybuğ, Orta Harab, Şerihan, Yabnit,
Hızır Köy, Abbasiye.
Şebekler Saddam döneminde Herir, Şaklava, Bezyan kamplarında
yerleşmişlerdir.
Irakta Türkmen Aile, Boylarının, oymaklarının yoğunluğu ve dağıtımı :
1- Accanalı: Telafer
2- Acem Evi: Altunköprü, Tisin, Kerkük, İran
3-Acemler: Kerkük, Telafer, Kifri.
4- Acemli: Telafer, Altunköprü
5- Afgani: Beşir, Kerkük, Afganistan Türkmenleri
6- Ağa, Ağalar: Altunköprü, Tuzhurmatu, Kerkük, Tazehurmatu, Kifri.
Erbil, Hanekın, Tebriz, Azerbaycan, Kut, Vasit, Bedre Cesam, Colan
7- Ağalar Evi: Tisin, Kerkük, Altunköprü, Erbil, Telafer.
8- Ağvan Evi: Tisin, Kerkük, Şemsiyat, Musul.
9-Aksu: Tuzhurmatu, Türkiye
10- Alemdar: Kerkük, Bağdat, Telafer, Süleyman iye, Selamiye, Şenif.
11-İlhan beyi: Diyarbakır, Telafer.
12- Ali dolu: Telafer.
13- Ali Besli: Yengice, Kasadarlı.
14- Harbo: Musul.
15- Allah Verdi: Kerkük, Telafer, Telafer, Erbil, Türkiye, Azerbaycan.
16- Allah Evi: Beşir.
17- Allah Evli: Kerkük, Beşir, Telafer.
18- Allı Ballı: Bastamlı, Kerkük, Kasadarlı.
19- Avcı, Avcılar: Kerkük, Erbil, Bağdat, Çardaklı, Altunköprü,
Yengice. Türkiye.
20- İvazlı: Erbil, Telafer, Türkiye, Azerbaycan, Telafer.
21- Altuncu: Bağdat, Erbil, Kerkük Musul.
22- Helvacı: Kerkük, Erbil.
23- Alvaçı: Kerkük, Bağdat, Diyala, Musul, Erbil.
24- Amirli: Tuzhurmatu, Kümbetler, Kerkük, Amirli.
25-Ara bağlar: Kerkük.
26- Arafat Evi: Selamiye, Filistin, Colan, Musul,
27- Arsalan: Kerkük, Türkalan.
28- Aslanılar: Kasadarlı.
29-Aslan Evi: Kerkük, Tuzhurmatu.
30- Aslan: Altunköprü.
31- Asrı: Kerkük.
32-Asaf Evi: Yarımca, Musul, Tuzhurmatu.
34- Asaflı, Asaf: Erbil, Kerkük, Tuzhurmatu. Suriye, Colan, Lübnan
Türkmenleri.
35- Aşurlu: Tisin, Yengice, Tuzhurmatu.
36- Atar: Altunköprü, Kerkük.
37-Basas: Baş oğullar, Musul, Telafer.
38-Kuşçu: Kuşçu köyü, Kerkük.
39- Albu Gammaz: Tuzhurmatu köyü.
40- İlancıya: Tuzhurmatu ilçesine bağlı Türkmen köyü.
41- Dere Gezenli: Tazehurmatu, Kerkük, Vasit Aziziye.
42- Derzi başı, Terzibaşı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
43- Derziler: Kerkük, Erbil. Bağdat, Musul.
44- Terziler: Yengice, Tuzhurmatu.
45-Dilber: İran Tebriz, Altunköprü, Azerbaycan.
46- Dizdar: Kerkük.
47- Doğramacı: Erbil, Kerkük, Türkiye.
48-Dağarlı: Biravcılı, Yengice, Tuzhurmatu.
49- Dubalar: Amirli, Tuzhurmatu, Kerkük.
50- Davar Abahanlar: Telafer, Türkiye.
51- Davara Bakanlar: Telafer, Kara Naz.
52- Ekmekçi: Kerkük, Erbil, Altunköprü, Bağdat, Musul.
53-Azizler: Aziziye, Altunköprü.
54- Fena devindiler: Karatepe, Kifri, Karanaz, Kerkük.
55- Felek Evi: Telafer.
56- Kerebet: Altunköprü, Kerkük Kale gâvurları Türkmenler.
57- Gedik: Kerkük, Türkiye.
58-Kilci: Kerkük.
59-Gülhan: Altunköprü.
60- Gülşan Evi: Tisin.
61-Günyacı: Kerkük, Erbil. Bağdat.
62-Kene: Telafer.
63- Güdeli: Telafer, Karatepe, Kifri
64- Gulamlı: Tuzhurmatu.
65- Hacı Adham: Kızlarbat, Hanekın.
66- Hac Hayavı: Altunköprü.
67- Hacuralı: Telafer.
68- Gafar: Erbil, Kerkük.
69- Hamamcı: Erbil, Kerkük, Altunköprü, Tuzhurmatu.
70- Han Ağası: Kerkük.
71- Hancı: Kerkük, Erbil.
72- Hanımlı: Telafer.
73- Habendelı: Tuzhurmatu.
74- Hasan Zada: Kerkük.
75- Han Zad: Altunköprü.
76- Hayatlı: Tuzhurmatu.
77- Hayatlar: Erbil.
78- Hayu: Telafer.
79-Hacu Evi: Telafer.
80- Helvacı: Kerkük, Erbil.
81- Hencerçı: Kerkük, Erbil.
82- Hesne, Hüsne, Evi: Tisin, Kerkük.
83- Hıdır Evi: Musul, Telafer. Şirin han
84-Himmet, Himmetli: Telafer.
85- Hindiler: Kerkük Türkmen Kale Gâvuru.
86- Babalar: (Mavulu) Telafer, Tisin, Kerkük.
87- Bacalan: Süleyman iye, Şebek Köyleri, Tuzhurmatu Türkiye.
88- Bakkal: Altunköprü, Erbil. Türkiye. Azerbaycan.
89- Balıkçı: Altunköprü, Türkiye.
90- Bal Yemez: Altunköprü, Kerkük, Türkiye, Azerbaycan.
91- Başı Beyaz: Kerkük.
92-Başı Kesük: Tuzhurmatu.
93- Bayat Evi: Bayat köyleri, Şenif, Kara Yatağ ayrıca Irakın tüm
yerinde Bayat oymakları bulunmaktadır.
94- Abası: Şirin Han, Yarımca, Zaho ve tüm Musul Köylerinde
bulunmaktadır.
95-Bayraktar: Altunköprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Bağdat, Musul, Türkiye,
Urdun.
96- Bazvay, Bazvan Evi: Şirin Han, Musul.
97- Bekler: Altunköprü, Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, Çardağlı,
Yaycı.
98- Behluller, Behlul: Altunköprü.
99- Bektaşiler: Türkiye, Tazehurmatu, Musul, Telafer, Tuzhurmatu,
Şebekler.
100- Bellevler, Kelav: Tuzhurmatu.
101- Bendeler: Kerkük, Tuzhurmatu, Altunköprü.
102- Benna: Erbil, Kerkük.
103-Bederlı: Tuzhurmatu.
104- Berber: Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Bağdat, Türkiye, Musul.
105- Berberli: Yengice.
106- Bezirgân: Kerkük, Erbil, Altunköprü, Kifri, Bağdat.
107- Bezzaz: Erbil.
108- Bezeli: Erbil.
109- Birader: Kerkük.
110- Bir Avcı: Şah Seven, Yengice.
111- Boyacı, Boyacı: Tazehurmatu, Kerkük.
112- Bülbüller: Kümbetler, Kerkük.
113- Cambaz: Kerkük, Erbil.
114- Caberi: Kerkük, Süleyman iye, Ağcalar.
115- Cebelli: Telafer.
116-Cici Evi: Şirin Han, Musul.
117- Cergis Evi: Musul.
118- Cedu: Musul. Kerkük.
119- Celali: Kerkük.
120- Celbeci: Kerkük.
121- Celevli: Bastamlı.
122- Cemşit Evi: Karakoyunlu, Musul.
123- Cömert: Kerkük.
124-Gülheci: Kerkük, Erbil.
125-Gülheler: Türkalan, Kerkük, Erbil.
126- Çadırcı: Bağdat, Kerkük.
127- Çadırcı Evi: Musul, Kerkük.
128- Çakmakçı: Bağdat, Erbil, Musul, Kerkük.
129- Çamurcu: Kerkük.
130- Çamurcular: Yaycı, Kerkük.
131- Çavuşlu, Çavuşlar: Erbil, Türkalan, Yaycı, Türkiye.
132- Çayırlı: Tuzhurmatu.
133- Şaşanlar: Kerkük, Erbil
134- Çaçanlar: Havice, Kerkük, Bağdat, Çaçan.
135- Çelebi, Çelebiler.
136- Erbil, Kerkük, Hanekın, Kifri, Bağdat, Musul, Telafer. Samera.
137- Canbaz: Kerkük, Altunköprü.
138- Cibişli: Telafer.
139- Çinici: Kerkük, Erbil.
140- Çok Bilenler: Kerkük, Altunköprü.
141- Çolak, Çolaklı: Telafer.
142- Çömeler: Tuzhurmatu.
143- Çuhacı: Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu.
144- Davutlu, Duada: Kerkük, Süleyman iye. Telafer.
145-Davulcu: Karatepe, Kifri, Kerkük, Türkiye.
146: Dabağ: Kerkük, Kifri, Erbil.
147- Dede, Dedeler: Kifri, Kerkük, Kakai köyü, Altunköprü.
148: Dedeler Evi: Kifri.
149- Defalar: Tuzhurmatu.
150- Değirmenci: Kerkük, Ömer Mandan, Tuzhurmatu, Yarımca.
151- Deli Batu: Kale Gâvuru, Kerkük, Musul.
152- Demirci: Dakuk, Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Erbil, Kerkük.
153- Demirel: Altunköprü, Kerkük.
154- Denden: Tazehurmatu, Kerkük, Kifri.
155-Heyvetlı: Tefler.
156- Hurmatlu: Tuzhurmatu, Kerkük, Kümbetler.
157- Hürmüzlü: Türkalan.
158- Hüsin Ağalar: Beşir. Kerkük.
159- Hüskeli: Suriye, Tazehurmatu.
160- Hoş Haberli: Telafer.
161- Iraklı: Kerkük.
162- İbitli: Telafer.
163- İbrahim: Karatepe, Kifri.
164- Efendi Zadeler: Yengice.
165- Efendi: Bağdat, Karatepe, Kerkük, Erbil, Musul.
166- İlhanlı: Erbil, Telafer, Dakuk, Tuzhurmatu.
167- İskenderli: Telafer.
168- İzzettinli: Bastamlı, Tuzhurmatu.
169- Kabak Evi: Telafer.
170- Kâhyalar: Emirli, Dakuk, Tuzhurmatu, Tisin
171- Kakai: Kerkük, Tuzhurmatu.
172- Kaleli, Kaleyi: Kerkük, Erbil, Telafer.
173- Kalaylı: Emirli, Tuzhurmatu.
174- Kalıpçı: Erbil.
175- Kalıkçı: Erbil.
176- Kapkapçı: Erbil, Kerkük
177- Kaplan Evi: Şirin Han, Musul, Telafer.
178- Kara Başlı: Telafer.
179- Kara Killi: Tuzhurmatu.
180- Karakoyunlu: Bastamlı, Kaziye köyü, Musul, Telafer. Bağdat.
181- Karanaz: Tuzhurmatu, Karanaz köyü.
182- Kara Sakallı: Kızlarbat, Kerkük.
183- Kara Visler: Kızlarbat.
184- Kar Yağdı: Hanekın, Tazehurmatu.
185- Kasaplar: Erbil, Kerkük.
186- Kasaplı: Kifri, Tuzhurmatu, Şenif.
187- Kaşı Beyaz: Kerkük. Telafer.
188- Katırcı evi: Kerkük, Musul, Bağdat.
189- Katmacı: Musul, Bağdat.
190- Kattan: Kerkük, Bağdat.
191- Kayacı: Kerkük, Erbil, Musul.
192- Kaya evi: Kerkük, Kasadarlı, Tuzhurmatu, Kerkük.
193- Kayserili: Tuzhurmatu, Türkiye.
194- Kaytavan: Kerkük.
195- Kazancı evi: Musul, Tuzhurmatu.
196-Kazancı: Kerkük, Bağdat, Musul.
197- Kazılar: Tuzhurmatu, Kerkük, Musul.
198- Kazı oğlu: Kerkük, Tuzhurmatu, Süleyman iye.
199-Kebapçı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
200- Kopancı: Bağdat.
201- Keçeci: Bağdat, Musul, Kerkük.
202- Kâhyalar evi: Kerkük, Tuzhurmatu, Tisin, Tazehurmatu.
203- Keheler evi: Tisin.
204-Keleş evi: Altunköprü, Telafer, Kahraman Maraş Türkiye.
205- Kalevi: Telafer.
206- Kamil Zada: Kerkük, Bağdat.
207- Keneler: Süleyman Bek, Muratlı.
208- Kenneli: Tefler.
209- Keremli: Emirli, Tuzhurmatu, Erbil.
210- Kervancı: Kifri, Tuzhurmatu, Altunköprü, Kerkük, Eski Bağdat.
211- Keteni: Dohuk, Zaho, Musul,
212- Kıfılçı: Kerkük, Bağdat.
213- Kilitçi: Kerkük.
214- Kılcı: Kerkük.
215- Kılıçlı: Kerkük.
216- Kırdar: Bağdat, Kerkük, Türkiye.
217- Kocalı: Telafer.
218- Koca: Erbil
219- Kocava: Kerkük.
220- Koçak: Kerkük, Türkiye.
221- Koçlu: Erbil, Altunköprü, Erzurum.
222- Korkmazlar: Beşir, Kerkük, Kifri.
223- Gühalar: Kerkük, Erbil.
224- Kürk asımlar: Kümbetler.
225- Gör Musalı: Tazehurmatu.
226- Köylüler: Ömer Mandan, Kifri.
227- Kulaksızlar: Tuzhurmatu.
228- Kortlu, Kurut evi: Telafer.
229- Kuşçu: Tuzhurmatu, Yengice, Kifri, Süleyman bek, Muratlı.
230- Kutalar: Kümbetler, Kerkük.
231- Küçük Mulla Efendiler: Erbil.
232- Küreci: Erbil
233- Küzecı: Kerkük, Erbil.
234- Maaşlar evi: Hasadalı, Tuzhurmatu.
235- Madenci: Kerkük, Erbil.
236- Mahmutlu: Kerkük.
237- Meskûtlu: Bastamlı, Tuzhurmatu.
238- Malı evi, Malılar: Beşir, Kerkük, İran
239- Marağalı: Beşir, Kerkük, İran.
240- Mardinli evi: Musul, Türkiye, Bağdat.
241-Maruf oğlu: Tuzhurmatu.
242- Matıklı: Yengice, Tuzhurmatu.
243- Mavulu, Mvullu: Telafer.
244- Mayaş, Mayas: Kerkük.
245- Mazanlar: Tuzhurmatu.
246- Mevlütlü: Tazehurmatu, Kerkük.
247- Mille Mulla Evi: Telafer.
248- Miraçlı, Maraşlı: Telafer, Türkiye.
249- Muslavi, Musullu: Kerkük, Musul.
250- Mulla Abıtlar: Selamiye, Musul.
251- Muhtar Evi: Tuzhurmatu, Kerkük.
252- Muratlı, Muratlu: Tazehurmatu, Tuzhurmatu, Çorum, Kırşehir
Türkiye.
253- Musalı: Tuzhurmatu.
254- Matabci, Mütafçi: Kerkük.
255- Müderris: Kerkük, Erbil, Bağdat.
256- Müfti, Müftü: Erbil, Kerkük, Bağdat, Kifri.
257- Neilçi, Neilbent, Nalbant: Kerkük, Dakuk.
258- Naccar: Erbil, Kerkük, Yengice.
259- Nadarlı: Telafer.
260- Nazarlı: Telafer.
261- Nohutçu: Kerkük, Altunköprü, Erbil.
262- Nakib: Kerkük, Erbil, Samera.
263- Nakışbandı: Erbil, Kerkük, Süleymaniye, Türkiye.
264- Naip: Kerkük, Erbil.
265- Nakkaş: Kerkük, Erbil.
266- Nalbantlı: Erbil, Kerkük.
267- Neftçi: Kerkük. Mendili, Hanekın.
268- Nine Han: Hanekın.
269- Neveçı: Kerkük.
270- Ocağ Evi: Eski Tisin, Kerkük, Telafer.
271- Uçuşlu: Çardaklı, Türkalan, Karanaz.
272- Uduşlu: Sarı Tepe, Türkalan, Tokmaklı, Yaycı,
273- Ohucu, Okuyucu: Kerkük.
274- Oruç: Altunköprü.
275- Ortakçı: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
276- Palancı: Kerkük, Bağdat.
277- Pamukçu: Kerkük, Erbil, Musul, Türkiye.
278- Pasvancı, Bavsan: Kerkük
279- Paşa oğlu: Kerkük, Türkiye.
280-Paşalar: Türkiye, Erbil, Kerkük, Altunköprü.
281-Peygamberli: Telafer, Kerkük, Musul.
281- Peri: Kerkük.
282- Bir Nadanlı: Telafer.
283- Bir Nazdarlı: Telafer.
284- Bir Nazdarlı: Tefler.
285- Recepli: Telafer.
286- Razıkili: Kifri.
287- Saatçi: Kerkük, Erbil, Musul, Bağdat.
288- Sabuncular Evi: Musul, Kerkük, Bağdat.
289- Sabuncu: Kerkük, Musul, Bağdat.
290- Saçı Uzun: Kerkük, Tuzhurmatu.
291- Sadullah Bekler: Hanekın.
292- Safavi: Dakuk.
293- Sakallı: Tuzhurmatu, Kerkük. Türkiye.
294- Sakı: Kerkük, Erbil.
295- Sakallar: Telafer, Tazehurmatu.
296- Salih Evi: Kerkük.
297- Salim Evi: Yarımca, Musul.
298- Samancı: Kerkük, Erbil.
299- Samancı Kızı: Erbil.
300- Saraylı: Karatepe, Kifri, Tuzhurmatu. Telafer.
301- Sarı Kâhya: Kerkük, Yaycı.
302- Sarılı: Musul, Şebek ve köyleri, Musul.
303- Hıdır: Şebek ve köyleri, Musul.
304- Verdek: Musul, Şebek.
305- Saraç: Kerkük, Erbil,
306- Saraçhane: Musul.
307- Seraf: Kerkük, Erbil.
308- Sevaf: Kümbetler, Kerkük.
309- Seviler, Siviler: Kerkük, Kara Yatak, Musul, Şirin Han, Kifri.
310- Sekineler, Sekneler: Tefler, Kifri, Tuzhurmatu, Kifri.
311- Seminli: Süleyman Bek, Kifri.
312- Serhalı, Serhatlı: Muratlı köyü, Tuzhurmatu, Telafer.
313- Sevimli: Kerkük, Türkiye.
314- Seyit Evi: Tisin, Telafer, Telafer.
315- Sığırlılar: Kümbetler.
316- Sılav: Kerkük.
317- Sincana: Altunköprü, Türkiye.
318- Siyan: Altunköprü.
319- Sofyalı: Yengice.
320- Sofular: Tuzhurmatu.
321- Soranı: Kerkük.
322- Solulu: Telafer.
323- Sözlü: Kerkük.
324- Sürücü: Dakuk.
325- Şah Benderli: Hanekın, Tuzhurmatu.
326- Şah Kolu Evi: Selamiye, Kara Yatak.
327- Şah Kollu: Musul, Kara Yatak, Selamiye.
328- Samnas: Kerkük.
329- Serhoş: Altunköprü.
330- Şebek: Şebekler bu Türkmen bir bölüm Musul köylerine
dağılmaktadırlar bunlardan Abbasiye, El Bek, Arpacı, Babı Niyet, Basa Hara, Baaşıka,
Bavuza, Bedene, Bılavat, Besan, Bisatlı, Çile, Han, Cinci, Dereviş,
Dervişler, Gökçeli: Haraba Sultan, Hazne Bet, Hıdır İlyas, Karakoyunlu,
Kara Şur, Kara Tepe, Şebek, Kara yatağ, Kaziye, Kibritli, Kehriz,
Koferi, Şebek minaresi, Tercil, Tez Harab, Topzava, Yarımca, Yenci Bisatlı,
Yunus Peygamber, Zehra Hatun.
331- Ömer Kayacı: Selamiye.
332- Şemsiyat: Şirin Han.
333- Şeh Emir: Kırın Han, Tilyare.
334- Şehalar, Şiha: Altunköprü.
335- Şekerci: Kerkük, Erbil.
336- Şerbetçi: Erbil, Kerkük.
337- Şehler: Antalavi, Musul, Bağdat. Telafer, Dakuk.
338- Şehler Evi: Telafer, Tisin, Kerkük.
339- Şehler Zada: Kerkük, Beşir.
340- Şinevler: Tuzhurmatu.
341- Şişçi: Kerkük.
342- Şitü, Şitev Evi: Karakoyunlu, Kara Yatak, Musul, Şirin Han
343- Şürbecı: Altunköprü.
344- Şühürtlü: Emirli, Tuzhurmatu.
345- Tahsildar: Kerkük, Türkiye, Musul.
346- Taptiğ Evi: Kerkük, Tisin.
347- Topluk Evi: Kerkük.
348- Tatarlar, Tatlar: Karatepe, Kifri.
349- Tataran: Kerkük, Tataran köyü.
350- Tavuklu: Tavuk, Kerkük.
351- Tellek: Kerkük.
352- Tenekeci: Kerkük.
353- Tercili: Tercil Köyü.
354- Terzi Başı: Kerkük, Bağdat, Türkiye, Musul.
355- Tezekli: Bastamlı, Tuzhurmatu.
356- Tikritli: Kerkük, Tikrit Türkmenleri.
357- Tokatlı: Kerkük, Bağdat, Türkiye.
358Tükmeçi: Kerkük, Mısır.
359- Turşucu: Kerkük, Erbil.
360- Türkmen Evi: Tisin, Kerkük, Türkiye.
361- Tütüncü: Kerkük, Erbil.
362- Ustalı: Tazehurmatu, Kerkük.
363- Özü, Yüzü Gülmez: Kerkük.
364- Vaiz: Kerkük.
365- Vindavi, Vindayi, Vendi: Kifri, Hanekın, Kerkük.
366- Vafi, Vafiler: Telafer.
367- Yağublu: Telafer.
368- Yahyalı: Kerkük, Yahyava köyü.
369- Yakubi: Kerkük, Türkiye.
370- Yaver: Kerkük, Altunköprü.
371- Yemenci: Kerkük, Erbil, Musul, Bağdat.
372- Yeminci: Kerkük.
373- Yoğurtçu: Kerkük, Musul, Erbil, Bağdat.
374- Yorğanvçı: Kerkük.
375- Yüncü: Kerkük.
376- Zava: Kerkük, Altunköprü.
377- Zobular: Yaycı, Kerkük.
378- Zorbalar: Kerkük.
379- Zurnacı: Tuzhurmatu, Kerkük.
380- Zülfü Evi: Bastamlı, Hanekın.
381- Duşab: Altunköprü.
382- Şehvani: Telafer.
383- Zülfakkar: Tisin, Tazehurmatu.
384- Çayırlı: Tuzhurmatu.
385- Bent Ali: Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
386- Hilli, Hilili, Halili: Hilla, Babil, Yahyava.
387- Şah Seven: Bastamlı, Tuzhurmatu.
388- Delava, Deli Vali: Diyala, Karahan.
389- Gül Banı: Telafer, Tuzhurmatu.
390- Dakra: Musul, Telafer.
391- Bir Nazar: Telafer.
392- İlhanılar: Musul, Telafer.
393-saraylıya: Saray köyü, Telafer, Türkiye.
394- Haltan: Tuzhurmatu.
395- Haşnalı: Bastamlı.
396- Sefük, Süfük: Telafer.
397- Çiçen, Şişan, Çaçan: Kerkük, Havice, Çaçanistan.
398- İhtiyarlı: Yengice, Tuzhurmatu.
399- Harmanlı: Telafer, Beşir.
400- Maktalı, Mutkalı: Telafer.
401- Dere gezenler: Kerkük, Tazehurmatu.
402- Harmanlı Evi: Telafer.
403- Sofi, Soflu: Tuzhurmatu.
404- Aşur: Beşir, Dakuk.
405- İziler, Azizler, Oğuzlar: Kerkük, Bağdat, Aziziye.
406- Hüseyin Bek: Bağdat.
407- Kara Kuş Bek: Musul Ve Karakuş köyü.
408- Afşar, Afşarlı: Bağdat, Kerkük, İran Türkleri.
409- Hurasan, Hulasan: İran, Bağdat, Necef, Kerbala.
410- Salahıya, Salihı, Salayı: Kifri, Altunköprü, Kerkük.
411- Yolcu: Kifri.
412- Askeri: Bağdat, Kerkük.
413- Hatip: Kerkük, Erbil, Bağdat.
414- Kalender: Tuzhurmatu, Telafer, Tazehurmatu, Hanekın.
415- Dayı Zada: Kifri, Tuzhurmatu.
416- El Şehbender, Şehbender, Şebender: Bağdat, Musul, Tikrit.
417- El Halidi, Halidi: Kerkük, Yahyava, Tikrit.
418- Zühayrı, Zühari: Kızlarbat, Bağdat, Diyala.
191- Sadavı: Kızlarbat, Bağdat.
420- Çırağlı: Erbil, Kerkük.
421- Cican, Çiçan, Çaçan: Havice, Çaçanistan.
422- Dağıstan, Dağıstanlı: Dağıstan Cumhuriyeti, Kerkük, Bağdat, Urdun,
Mısır, Türkiye.
423- Ekinci: Tuzhurmatu.
424- EL Nakib, Nakib: Kerkük, Samera, Bağdat, Erbil, Musul.
425- Boy Aka: Telafer, Haç İbrahim Köyü.
426- Cizani: Hanekın, Bağdat.
427- Kırğ, Kırk Ulus: Mendili.
428- El Mustana: Telafer.
429- Kara ğol, Karakol, Kara kol, Aziziye, Vasit, Bedre Cesam, Mendili,
Hanekın.
430- Devletliler: Basra, Telafer, Türkiye.
431- Er Mahmut: Tuzhurmatu, Türkiye.
432- Aslanlar: Kerkük, Telafer, Altunköprü.
433- Cili, Celili: Aziziye, Bedre.
434- Acana: Kara Naz.
435- Muraç: Aziziye, Colan.
436- Hoş Haber: Telafer.
436- Şeh Süleyman: Süleyman Bek Köyü.
437- Alay Beki, Halay Beki: Telafer.
438- Yazidiya Türk: Sincar, Telafer.
439- Saralıya: Tüm Şebek Köyleri, Telafer.
440- Zengi, Zenci, Zengene: Erbil, Bağdat, Süleymaniye. Suriye Colan.
441- Gök Börü: Erbil Muzafferdin Gökbörü.
442- Bezirgân: Erbil, Kerkük.
443-Atabek: Musul, Erbil, Kerkük.
444-Buyruk: Kerkük, Türkiye.
445- Çelebi: Bağdat, Samera, Erbil, Kerkük, Hanekın, Musul.
446- Uzayri: Erbil.
447- Kasap Başı, Hoca Kasap: Erbil.
448- Hocalar: Erbil, Türkiye.
449- Kardeşler: Erbil Kalesi.
450- Neftçi Zada: Erbil, Kerkük, Mendili.
451- Gülemem: Yahyava, Kerkük, Bağdat.
452- Ketene, Katana: Dohuk, Kerkük.
453- Hemzeli: Tisin, Hemzeli.
454- Bardakçı: Türkiye. Bağdat, Musul.
455- Seyit Necip: Kerkük Kale.
456- Hüseyni: Kerkük Tisin, Tazehurmatu.
457- El Şehit: Kerkük Kale. Gâvur Bağı.
458- Ateş: Altunköprü.
459- Berzanci Oymağının bir bölümü: Kerkük, Süleyman iye, Erbil.
460- El Şehli: Bağdat.
461- El Şehli: Bağdat.
462- Arsalan Bekler: Türkalan, Kerkük.
463-Beyan: Bağdat, Necef.
464- Ak Taş: Yahyava, Merzifon Türkiye.
465- Atlar, Atalar: Yahyava, Telafer.
465- Kara Sakallı: Kerkük, Türkiye, Azerbaycan.
466- Ağa Sarı Kâhya: Tuzhurmatu, Kerkük, Beşir, Tisin.
467- İlhan İlgan: Telafer.
468- Ebzeyit: Telafer.
469- Ferhat: Telafer.
470- Kaplan: Telafer, Türkiye.
471- Mihrap, Mehrap: Telafer.
472- Kethi: Telafer.
473- Fereç: Altunköprü: Telafer.
474- Davutlar: El Davudi, Davut paşadan kalanlar, Kerkük, Süleyman iye,
Ağcalar.
475- Vendi Dayı: Kifri, Hanekın.
476- Kelaşlar: Telafer.
477- Kelaş Evi: Telafer, Altunköprü.
478- Kili: Telafer.
479- Kar Yağdı: Beşir, Bastamlı.
480- Bayat Cidayin, Çıdayın:: Telafer, Tuzhurmatu.
481- Bayat Mekerin: Tuzhurmatu, Telafer.
482- Çoban: Kerkük, Türkiye, Erbil.
483- Basalı: Musul Basalı köyü.
484- Alaf: Kerkük, Altunköprü.
485- Sincana: Sincana Köyü, Tokmaklı.
486- Kayacı: Kerkük, Kifri, Erbil.
487- Koçak: Kerkük.
488- Çaycı: Çayhane: Bağdat, Musul, Kerkük, Erbil, Diyala.
489- Lehimci: Telafer, Kerkük, Musul, Bağdat.
490- Kazancı: Kerkük, Tuzhurmatu, Bağdat, Musul, Urfa, Erbil.
491- Kızıl Baş: Beşir, Tisin, Tazehurmatu, Türkiye Haç Bektaş.
492- Divana: Altunköprü.
493- Haydara, El Haydari: Kerkük, Erbil, Bağdat, İran, Altunköprü
494-Beyler: Musul köyleri.
495- Ustanlar: Musul.
496- Abboş: Musul.
497- Hacılar: Kerkük, Bağdat, Türkiye Kırkale.
498- Numan: Kızlarbat.
499- Ala göz: Kerkük, Türkiye.
500- Baş Kesük: Kerkük.
501- Dizdar: Kerkük.
502- Gedik: Kerkük, Türkiye.
503-Hasani: Kerkük, Bağdat, Samera.
504- Kadı oğlu: Kerkük, Tuzhurmatu, Türkiye.
505- Kemal zadeler: Kerkük, Türkiye.
506-Köprülü: Kerkük, Altunköprü, Türkiye. Vezir, Zada köprülü.
507- Otrakçi: Kerkük, Erbil.
508- Pamukçu: Kerkük, Erbil, Türkiye.
509- Saraç: Erbil, Kerkük.
510- Sarraf: Erbil, Kerkük.
511- Şekerci: Kerkük, Erbil, Bağdat, Musul.
512- Tisinli: Kerkük Tisin köyü şimdi mahallesi.
513- Yahya oğlu: Kerkük.
514- Atabek: Erbil, Telafer.
515- Tütüncü: Erbil, Kerkük.
516- Doğramacı: Erbil, Bağdat.
517- Sebzeci: Erbil, Kerkük.
518- Bahçeci: Erbil, Türkiye.
519- Küreci: Erbil, Tuzhurmatu.
520-Kahveciler: Erbil.
521- Bennaciler: Erbil.
522- Küçük Mulla: Erbil.
523-Urankay: Kifri, Tuzhurmatu.
524- Kara sakalılar: Tazehurmatu.
525- Hasekli: Tazehurmatu.
526- Hayatlı: Tazehurmatu.
527- Mevlitli: Kerkük, Tazehurmatu.
528- Allı Ballı: Bastamlı, Kerkük.
529-Harmanlı: Yengice, Kifri, Tuzhurmatu.
530- İzzettinliler: Bastamlı.
531- Cellavliler: Kerkük, Bastamlı.
532- Ali pisli: Yengice, Bastamlı.
533- Tazegiller: Batamlı, Karanaz.
534- Hurmatılı: Kümbetler, Telafer.
535- Berberler: Yengice.
536- Aşurlar: Tisin, Yengice.
537- Sofyalı, Sofular: Tuzhurmatu, Yengice.
538- Dögerler, Tuzhurmatu, Yengice, Batamlı.
539- Matıklı: Yengice.
540- Kutalar: Kümbetler, Kerkük.
541- Sığırlılar: Kümbetler, Tazehurmatu, Telafer.
542- körkasımler: Kümbetler.
543- Alu Evi: Beşir.
544- Marağalı: Beşir, İran.
545- Korkmazlar: Kifri, Beşir.
546-Boy Ağaçlar: Beşir.
547- Aynalıya: Suriye, Colan.
548- Hamu: Telafer, Lübnan, Suriye.
549- Özbekiye: Bağdat, Suriye Colan.
550-Hamutlu: Telafer, Kerkük, Colan, Razaniye köyü Suriye.
551- Türkî: Bağdat, Musul, Nasırıya, Suriye.
552- Kaplan: Colan Suriye, Telafer, Kerkük, Erbil, ,Bağdat.
553-Keridi: Bağdat, Suriye.
554- Bek: Irak Türklerin çoğu, Bağdat, Musul, Suriye, Türkiye, İran.
555- Mercan: Bağdat, Kerkük, Türkiye.
556- Kaşlı: Lübnan, Colan Suriye, Kerkük, Türkiye.
557- Abuş: Colan Suriye, Lübnan, Telafer, Musul.
558- Ali Can: Colan, Kerkük, Musul, Altunköprü.
559- Karaylı, Karalı: Colan Suriye, Karatepe ye bağlı Türkmen köyü.
560- Samız: Colan Suriye, Kerkük, Telafer, Erbil.
561- El Celali: Kerkük, Filistin, Colan Suriye Kineytara, Süleyman iye.
562- Hamutlu: Kerkük, Filistin, Lübnan, Suriye.
563- Avcılı: Kerkük, Colan, Filistin, Bağdat, Musul.
564- Asker: Azerbaycan, Türkiye, Colan.
565-Derviş: Kerkük, Altunköprü, Suriye, Filistin.
566- Kızlı: Filisin, Suriye, Urdun Türkmenleri
567- Kazı: Urdun, Türkiye, Yürük, Anadolu, Şam, Tuzhurmatu, Kerkük.
568- Ömerli: Kerkük, Colan Suriye.
569- Şehler: Colan, Lübnan, Bağdat, Kerkük.
570-Dede: Lübnan, Suriye Gasaniya, Kerkük, Türkiye.
571- Türkmen: Kineytara, Irak, Türkiye, Azerbaycan, İran, Mısır.
572- Murat: Türkiye, Flitsin, Colan Suriye, Urdun, Mısır.
573- Bekdeliye: Halep, Irak, Türkiye, Colan.
574- Kazakçı: Türkistan, Kazakistan, Urdun, Filistin.
575- Nagvani: Türkistan, Urdun.
576- Bayram: Kerkük, Türkiye.
577- Akkoyunlu: Kerkük, Kümbetler, Altunköprü, Türk alan, Musul,
Türkiye. Azerbaycan.
578- Ayrıca Türkmenler Oymakları Aileleri Türkiyenin Çorum, Kırşehir,
Kayseri, Şanlı Urfa, Diyarbakir, Van, Mardin, Kırıkkale, Sivas,
Kahramanmaraş, Karadeniz bölgelerinde bulunmaktadır.
579- Türkmenler İranın birçok şehrinde bulunmaktadır, Tebriz, Marağa,
Erdebil, Türkmen Sahra, Mehabet, Urumya, İsfahan, Kaşgarlar, Afşarlar.
580-Azerbaycan, Kara bağ, Afganistan, Türkistan, Çaçanistan.
581- Türkmenler ayrıca tüm Arap devletlerinde çok sayıda
bulunmaktadırlar Mısır, Kahire, Urdun, Suriye, Lübnan, Yemen, Filistin ve dünyanın
her bir yerinde izleri görünerek bulunmaktadırlar.
582- Talabani : Talab ilim, demek bilgi edinmek , öğrenci demek
Talabani oymağı Mahmut Zengi kalarak oğulları Ahmet Talabaniye ve
Abdurrahman Talabaniye devir olmuştur büyük bir Türkmen oymağı olan Talabani
Kerkükte büyük tekede ibadet etmektedirler ayrıca bir bölüm Talabani ,
Süleyman iye, ve Kerkük Türkmen köylerinde bulunmaktadır ..
583- Nakışbandı: Büyük oymağı olarak Mehmet Behaddin Nakışbandı yolunu
584- El Hıdır: Şirin Han, Telafer.
585- Huduş: Telafer, Karakoyunlu.
586- Efendiye: Telafer, Bağdat.
587- Ali Han Bek: Telafer.
588- Bablan: Hanekın.
589- Albu Salih: Mahalebiye.
590- Albu Hamdan: Mahalebiye, Musul. Hamdaniya.
591- Albu Devle: Mahalebiye
592-Boyat: Mendili, Tazehurmatu.
593- Mendalavi, Mendevli, Mendili.
594-Kakai: Kerkük ve bir bölüm Türkmen köylerinde yaşamaktadırlar,
ayrıca Moğolistan, Kazakistan da Türkmen olarak tanınmaktadır ve bir büyük
Türkmen oynağıdır, Kurmuştur, Kerkük, Türkiye ve Irakın birçok
yerlerinde bulunmaktadırlar.
595-Tokatlı: Kerkük, Türkiye Tokat, Niksar
596- Aleviler, Bektaşiler: Irak Tazehurmatu, Musul ve Türkiyenin her
yerinde bulunarak Türkmen Aşiretlerinden bir koldurlar .
597- Balaban oymağı Tuncalı Türkiye Alevi Türkmen oymağı, Süleymaniye,
Telafer, Mendili.
598- Bozlar oymağı Telafer, Şenif, Musul
599-Bayat oymağı tüm Irak, Türkiye, Azerbaycan, İran
600- Döğer Türkiye Türkmeneli Irak Tazehurmatu
601- Avşar oymağı Bağdat, Musul, İran Türkleri
602- Bayındır Irak , Türkiye Kilis
603-Yıldız oymağı Kerkük, Türkiye, Azerbaycan
604- Zobular Irak Telafer, Musul Türkmen köyleri, Kilis
605- Polatlı Türkiye Kilis, Kerkük, Telafer
606- Bayatlı Türkmeneli Irak, Kilis Konya, Çorum ve Türkiyenin bir çok
yeri, Azerbaycan.
607- Kilis Hoşaf- Doşap Kilis, Altunköprü Irak
Bir çoğumuzun bırakın Irak Türkmenlerini Irakta Türklerin yaşadığından bile haberimiz yok.Oyasaki Irak Türkleri halen bile acı ve zulum çekiyorlar bunuda dindirmek için en azından Büyük Turana kadar hiç olmazsa Misakı Milli sınırları içinde yer alan Türk bölgeleri ve özelliklede Musul ve Kerkükün mutlaka vatana bağlanması gerekir; bunun içinde bu ülkenin başına bir Gürcü değil akil bir TÜRKÜN(TURANCI ZİHNİYETLİ TABİKİ IRKTAŞLARIM) gelmesi şarttır kandaşlarım sagılarımla.....
Kaynaklar:
1- Selçuklu Devletinin Tarihi: Isfahanı.
2- Kerkükte İçtimai Hayat: Şakır Zabit.
3- Şam devletinin oymakları: Vasfı Zekeriya.
4-Başlangıç ve sonuç: İbin Kesir.
5-İbin Haldun Tarihi.
6- Irakın Siyasi Türkmen Tarihi: Aziz Kadir Samancı.
7- Zamanın gözü Colan da yaşananlar: Mehmet Hayri Abid.
8-İslamdan sonra İranın tarihi: Mehmet Alâeddin.
9- Türkistan: Dr Bartuld.
10- Türkistan Asyanın kalbi: Abdülaziz Cengiz han.
11- Tatarlar kimdir: İbrahim Kerim Allah.
12- Telaferde 1920 direniş: Abboş Kahtan- 1969.
13- Kürt, Türk, Arap: Edmon 1957.
14- Aşair El Irak: Abbas Azzavi 1947 Bağdat.
15- El Irak Kadimen ve Hadisen: Abdurazzak El Hasani Bağdat 1982
16- Irakta Türk Varlığı: Suphi Saatçi Türkiye 1996.
17- El Türkmen ve Irak vatanı: Erşat Hürmüzlü-Irak 2003
18- Türkmenler, Sümerliler, Türkmenistan Mezopotamya: Gery, B
19- Anadoluda Türkmen Aşiretleri -Türkiye 1997
20- Bayat Aşireti: Şakır Zabit.
21- Irakta Türkmen Boy ve oymakları: Av.Habib Hürmüzlü, Dr. Ekrem
Pamukçu.
22- Oğuzlar, Türkmenler: Faruk Sümer Türkiye
23- Kerkükte neler var: Fehmi Arap Ağa.
24-Sönmeyen Ateş, Dinmeyen Hasret Dr: Nefi Demirci