Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya Chrome kullanmalısınız.
Suudiler 30 yıl aradan sonra sinemaya kavuştu
Suudi Arabistan’da köktendinciler, filimin gösterildiği sinemada film izlemenin günah olduğunun propagandasını yapmaktan geri durmadılar.
1970’li yıllarda patlak veren petrol krizi, ekonomisinin neredeyse tamamı petrole bağımlı olan Suudi Arabistan’da görülmemiş bir refaha yol açarken, sosyal yaşamda bazı değişiklikleri de beraberinde getiriyordu. Artan refahla birlikte insanların sosyal etkinliklerle değerlendirebilecekleri zaman da artıyordu.
Sonunda Suudi hükümeti köktendinci grupların da etkisiyle sinema ve konser gibi kültürel etkinlikleri İslami değerlere zarar verdiği gerekçesiyle 30 yıl önce yasakladı. Köktendincilere göre sinema ve konser gibi kültürel etkinlikler iki karşı cinsi bir araya getiriyordu ve bu durum din açısından son derece sakıncalıydı.
İnsanlar sinemaya gitmek yerine İslam dininin inceliklerini daha iyi öğrenmeye vakit harcamalıydı.
Aradan geçen 30 yıl boyunca Suudilerin toplu halde eğlenebildikleri tek eğlence, Suudi kültürünün anlatıldığı festivallerle sınırlı kaldı. Kral Abdullah 2005 yılında başa geçtiğinde insanların artık daha fazla özgürlük istediğini ve halka yapılan dayatmaların ters tepki vermeye başladığını fark etti ve yeni açılımlar yapmanın zorunlu olduğunu kavradı. İşte bu yeni açılımlar çerçevesinde 30 yıl aradan sonra Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad yeniden sinemaya kavuştu.
Gösterime giren ilk film, Suudi Prensi el Velid el Tallal’a ait Rotana şirketi tarafından çevrilen ve saf bir Bedevinin kısa yoldan köşeyi dönmeye çalışırken başına gelenleri anlatan Menahi adlı bir komedi filmi. Riyadlılar 30 yıl aradan sonra tekrar sinemada buluşmuştu ama yine Şeriat kuralları gereğe kadınların filmi izlemesine izin verilmedi. Filmi yalnızca erkekler ve 10 yaşın altındaki kız çocukları izleyebildi.
Filmin gösterimi ise oldukça olaylı geçti. Köktendinciler kadınların filme gelmesini engellemek için sinemaya giden bütün yollarda denetim noktaları oluşturdu. Sanırsınız kadınlar film izlemek için değil de intihar bombacısı olmak için sinemaya gidiyorlar. Sinemanın önünde toplanan bir grup köktendinci ise sinemanın önünde kuyrukta bekleyenlere sinemanın haram olduğu ve sinemeda film izleyenlerin günahkar olduğu propagandasını yaptı ama ellerinde patlamış mısırlarla sinemaya giren insanlar onlara fazla ciddiye almamış gibi görünüyordu. Tıpkı bizde Marmara depreminin ardından “7.4 yetmedi mi?” yazılı pankart açan yobazlar gibi, oradaki yobazlar da ülkenin güneyinde bir dizi deprem olduğunu ve bunun nedeninin sinemaya gidenler olduğunu söyleyerek halkı korkutmaya çalıştı. Yani yobaz için anlayacağınız zaman ve mekan hiç fark etmiyor.
Bizler için sinema, sosyal yaşamın sıradan ögelerinden birisi sayılsa da Suudiler için gerçekten de büyük ve cesur bir adım. Filmi izlemeye gelen bir gencin, “İşte bu değişimin başlangıcı” sözleriyle kendini açığa vuran değişim isteği ülkede köktendincilerin baskılarına karşın bazı şeylerin değiştirilmek zorunda olduğunu gösteriyor. Birileri Suudi softalara, “Efendiler kendinize mi güvenmiyorsunuz yoksa Suudi kadınının faziletinden mi kuşkunuz var?” diye sormadıkça da kadınlar için bu değişimin çok uzun yıllar alacağına kuşku yok.